Συναισθηματικό φαγητό: Πώς να μην «σε τρώει»
Το φαγητό είναι απαραίτητο για την επιβίωση μας, καθώς δίνει στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται για να συνεχίσει να λειτουργεί. Εκτός από αυτή την ιδιότητα, το φαγητό έχει και άλλες ιδιότητες, όπως γεύση, μυρωδιά, που το κάνουν ελκυστικό και δημιουργούν μια σύνδεση με διάφορα συναισθήματα. Καθημερινά, πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν φαγητό επηρεασμένοι από την συναισθηματική τους κατάσταση. Για παράδειγμα, εσύ όταν είσαι στεναχωρημένος/η πόσο συχνά το ρίχνεις στο φαγητό; Μην φοβάσαι να το παραδεχτείς, πολλοί το κάνουν. Ωστόσο, υπάρχει ένα ερώτημα σχετικά με το πότε αυτού του είδους η κατανάλωση τροφής αρχίζει να δημιουργεί δυσκολίες στη ζωή κάποιου
Τι είναι το συναισθηματικό φαγητό;
Το συναισθηματικό φαγητό, χαρακτηρίζεται από μια ξαφνική έντονη επιθυμία για φαγητό, συνειδητή ή ασυνείδητή, προκειμένου να καλυφθούν συναισθηματικές ανάγκες (π.χ. μοναξιά, βαρεμάρα, θλίψη κ.α.) και δεν συνδέεται απαραίτητα με το πραγματικό αίσθημα της πείνας. Το άτομο που τρώει συναισθηματικά, ανυπομονεί να έρθει η στιγμή που θα βρεθεί μόνο του για να φάει, συνεχίζει να τρώει ακόμα και αν έχει χορτάσει και απολαμβάνει το φαγητό γιατί είναι αυτό που το κάνει να νιώθει καλύτερα και ευχάριστα. Μάλιστα, υπάρχει μια προτίμηση για συγκεκριμένα τρόφιμα, όπως η σοκολάτα ή τα αλμυρά σνακ. Αυτή η τακτική, μπορεί βραχυπρόθεσμα να δημιουργεί ευχάριστα συναισθήματα, όμως μακροπρόθεσμα έχει αρνητικές συνέπειες. Πρώτον, οδηγεί σε υπέρμετρη κατανάλωση θερμίδων που δεν χρειάζεται το άτομο, αυξάνοντας τον κίνδυνο παχυσαρκίας και δεύτερον δημιουργεί ένα συναίσθημα απώλειας ελέγχου και μιας σχέσης εξάρτησης από το φαγητό για την βελτίωση της διάθεσης.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι κακό το να απολαμβάνει κάποιος πολύ το φαγητό του. Είναι υγιές και φυσιολογικό. Όμως, αν τρώει χωρίς να πεινάει μόνο και μόνο για να καλύψει τη «συναισθηματική του πείνα» τότε χρήζει προσοχής.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος που τρώει «συναισθηματικά»;
1) Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση της «συναισθηματική πείνας» και η αναζήτηση των συναισθηματικών αναγκών πίσω από αυτή, το όποιο είναι ένα αρκετά δύσκολο έργο και χρειάζεται αυτεπίγνωση. Μια πρόταση θα μπορούσε να είναι το να κρατήσει κάποιος ένα ημερολόγιο διατροφής και συναισθημάτων όπου θα καταγράφει το συναίσθημα που έχει πριν καταφύγει στο φαΐ
.
2) Φυσικά, για να σταματήσει κάποιος μια συνήθεια, δεν αρκεί να την εντοπίσει αλλά χρειάζεται να βρει και εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, την επόμενη φορά που θα νιώσει κάποιος θλίψη ή μοναξιά αντί να καταφύγει στο ψυγείο του, ας καταφύγει στο τηλέφωνό του προκειμένου να καλέσει ένα πρόσωπο που τον καταλαβαίνει και τον κάνει να νιώθει άνετα. Εναλλακτικά, μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο ή να δει μια ταινία που θα του ανεβάσει τη διάθεση.
3) Ακόμη, χρειάζεται η δημιουργία ενός safe plan. Σε κατάσταση ηρεμίας μπορεί κάποιος να καταγράψει μια λίστα με συναισθήματα που των ωθούν στο φαί και δίπλα μια λίστα με τρόπους- λύσεις που θα μπορούσε να τα διαχειριστεί χωρίς το φαΐ
.
4) Σε έκτακτες περιπτώσεις που νιώθει κάποιος ότι δεν μπορεί να ελέγξει την επιθυμία του για συναισθηματικό φαγητό μπορεί να κάνει μια παύση. Θα δώσει στο εαυτό του 5 λεπτά και σε αυτά τα λεπτά θα σκεφτεί πως νιώθει, ώστε να συνειδητοποιήσει το κίνητρο που τον ωθεί σε αυτού του είδους την συμπεριφορά.
5) Χρειάζεται κάποιος να δουλέψει με τα συναισθήματα του και να τα αποδεχτεί, όσο θετικά ή αρνητικά είναι χωρίς να τα καταπιέζει. Μέσα από την αποδοχή μόνο θα μειωθεί η ένταση τους και θα ανακτηθεί ο έλεγχος.
6) Τέλος, χρήσιμο είναι να επιλεγεί ένας υγιεινός τρόπος ζωής, όπου μέσα από σωστή διατροφή, ύπνο, γυμναστική και χρόνο για χαλάρωση και ευχάριστες δραστηριότητες θα μάθει κάποιος τρόπους να νιώθεις ευχάριστα χωρίς να κάνεις «συναισθηματική υπερφαγία».
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
Adam, T. C. & Epel, E. S. (2007). "Stress, eating and the reward system". Physiology & Behavior. 91 (4), 449–458.
Macht, M.l (2008). "How emotions affect eating: A five-way model". Appetite. 50 (1), 1–11.
Spoor, S. T., Bekker, M. H., van Strien, T., & van Heck, G. L. (2007). "Relations between negative affect, coping, and emotional eating". Appetite. 48 (3), 368–376
Turton, R., Chami, R. & Treasure, J. (2017). "Emotional Eating, Binge Eating and Animal Models of Binge-Type Eating Disorders". Current Obesity Reports. 6 (2), 217–228.
Κείμενο: Διαμαντοπούλου Δανάη, Ψυχολόγος MSc.
#inmedhealth
#inmedhealth
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.blogspot.gr@gmail.com
Βρείτε μας στο Youtube!
*Οι απόψεις των εθελοντών αρθρογράφων είναι απολύτως προσωπικές και δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του ιδιοκτήτη.
0 Σχόλια