Μύθοι & Αλήθειες για την ΔΕΠ-Υ
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι μια διαταραχή η αιτιολογία της οποίας είναι πολύπλοκη και οι γνωστοί ως παράγοντες επικινδυνότητας περιλαμβάνουν το γενετικό υπόστρωμα, τις περιβαλλοντικές τοξίνες, τις ψυχοκοινωνικές αντιξοότητες, και τους προ και περιγεννητικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων του χαμηλού βάρους γέννησης και της προωρότητας. Ο εγκέφαλος των ανθρώπων με ΔΕΠ-Υ παρουσιάζει διαφορές στη δομή και τη λειτουργία συγκεκριμένων περιοχών. Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από επίμονη απροσεξία, υπερκινητικότητα, και μερικές φορές παρορμητικότητα, τα οποία εξελίσσονται και αλλάζουν με την ωρίμανση του ατόμου.
Πιο συγκεκριμένα:
Απροσεξία: το άτομο δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε ένα έργο ή να ολοκληρώσει μια εργασία, αποσπάται εύκολα, δεν φαίνεται να ακούει, κάνει λάθη απροσεξίας, δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες και να οργανωθεί, χωρίς όμως αυτά τα προβλήματα να οφείλονται σε αδιαφορία ή σε έλλειψη κατανόησης.
Υπερκινητικότητα: το άτομο δεν μπορεί να μείνει ακίνητο, με συνέπεια να κινείται συνέχεια, π.χ. κουνάει χέρια, πόδια , κοιτάει συνέχεια γύρω του, συμπεριλαμβανομένων και των καταστάσεων στις οποίες αυτό δεν είναι σκόπιμο.
Παρορμητικότητα: το άτομο κάνει βιαστικές ενέργειες χωρίς πρώτα να τις σκεφτεί και τις περισσότερες φορές το αποτέλεσμα είναι να τραυματίζεται.
Γενικά, το φάσμα των κλινικών συμπτωμάτων είναι ευρύ, γι αυτό και κανένα άτομο με ΔΕΠ-Υ δεν μοιάζει με κάποιο άλλο. Ιδιαίτερα, στους ενήλικες, τα παραπάνω συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ εκφράζονται διαφορετικά ενώ η κλινική εικόνα πολλές φορές περιπλέκεται λόγω της συνύπαρξης άλλων ψυχιατρικών διαταραχών. Οι ενήλικες βιώνουν την υπερκινητικότητα ως ένα εσωτερικό συναίσθημα ανησυχίας, αδυναμίας να ηρεμήσουν καθώς και με υπερβολική φλυαρία, ενώ η απροσεξία και η παρορμητικότητα τους ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό σε όλη τους τη ζωή. Οι ενήλικες με ΔΕΠΥ εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυξημένο κίνδυνο κακής σωματικής υγείας, σοβαρών τροχαίων και άλλων ατυχημάτων, καθώς και εθισμό σε τηλεόραση, υπολογιστή, κάπνισμα, τζόγο, αλκοόλ και εξαρτησιογόνες ουσίες. Επαγγελματικά προτιμούν δουλειές με κίνηση και δράση και ελκύονται από εκείνες που έχουν στοιχεία διέγερσης και κινδύνου. Συχνά αλλάζουν επάγγελμα μέχρι να βρουν αυτό που τους ταιριάζει. Έχουν πτωχές οργανωτικές δεξιότητες και δυσκολεύονται στη διαχείριση τόσο των οικονομικών όσο και του χρόνου.
Ποιοι μύθοι επικρατούν γύρω από τη ΔΕΠ-Υ:
"Η ΔΕΠΥ δεν υπάρχει" : Υπάρχουν περισσότερα από 100.000 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά σχετικά με τη ΔΕΠΥ (και τις προηγούμενες ονομασίες της) και αναφορές σε αυτήν εμφανίζονται στα ιατρικά εγχειρίδια από το 1775. Η απουσία ενός διαγνωστικού τεστ δε σημαίνει και απουσία μιας διαταραχής.
"Όλα τα παιδιά ξεπερνούν τη ΔΕΠΥ όταν μεγαλώσουν" : Ενώ ορισμένα παιδιά μπορεί να ξεπεράσουν τη διαταραχή έως την ηλικία των 21 ή 27 ετών, η πλήρης διαταραχή ή τουλάχιστον σημαντικά συμπτώματα αυτής εξακολουθούν να υφίστανται σε 50- 86% των περιπτώσεων.
"Η ΔΕΠΥ είναι απλώς μια δικαιολογία για την τεμπελιά" : Όλοι όσοι έχουν αυτή τη διαταραχή έχουν αρκετές δυσκολίες στη προσοχή, στην ιεράρχηση των καθηκόντων, στο ξεκίνημα και στη διατήρηση της προσπάθειας, στη διαχείριση συναισθημάτων και στη νοητική διαχείριση πολλών πραγμάτων ταυτόχρονα. Η ΔΕΠΥ είναι ένα πραγματικό πρόβλημα στη χημεία του εγκεφάλου. Δεν μπορεί κάποιος να την ελέγξει.
"Η ΔΕΠΥ υπερδιαγιγνώσκεται" : Τα ποσοστά της διαγνωσμένης ΔΕΠΥ ποικίλλουν τόσο πολύ κυρίως λόγω των διαγνωστικών κριτηρίων και των μεθόδων αξιολόγησης που χρησιμοποιούνται.
"Η θεραπευτική χρήση των διεγερτικών φαρμάκων για την ΔΕΠΥ οδηγεί σε εθισμό" : Η θεραπευτική χρήση των διεγερτικών φαρμάκων για την ΔΕΠΥ αποτρέπει τον εθισμό. Τα φάρμακα είναι δυνητικά εθιστικά, αλλά η ικανότητά τους να προκαλούν εθισμό εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται.
Κείμενο: Διαμαντοπούλου Δανάη, Ψυχολόγος MSc
0 Σχόλια