Όρια: Η σημασία τους στην διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών | InMedHealth


Όρια: Η σημασία τους στην διαμόρφωση της προσωπικότητας των παιδιών

Μια απ’ τις πιο συχνές προκλήσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι περισσότεροι γονείς είναι το ζήτημα της διαμόρφωσης ορίων στα παιδιά. Το να θέτει κανείς όρια είναι μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται από καθοδήγηση, σεβασμό, αγάπη και φροντίδα, καθώς απώτερος σκοπός τους είναι η διαμόρφωση συμπεριφορών αυτό-ελέγχου και αυτό-πειθαρχίας στα παιδιά. 

Η οριοθέτηση των παιδιών αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, την εύρυθμη λειτουργία της οικογένειας και την υιοθέτηση κοινωνικά αποδεκτών συμπεριφορών από το παιδί γενικότερα. Είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί πως τα όρια σχετίζονται με κανόνες οι οποίοι διαμορφώνουν πρότυπα συμπεριφοράς. Όταν τίθενται όρια από τους γονείς στο πλαίσιο της οικογένειας, το παιδί μαθαίνει με ποιον τρόπο να συμπεριφέρεται σε ορισμένες συνθήκες, κατανοώντας ότι οι πράξεις του δεν σχετίζονται πάντοτε με όσα θέλει, μαθαίνοντας έτσι να ζει και με τα «όχι».

Πώς θέτουμε όρια στα παιδιά; 

Η θέσπιση ορίων αποτελεί από τα σημαντικότερα και πλέον αναπόσπαστα κομμάτια του γονεϊκού ρόλου.

Θέτουμε ξεκάθαρους κανόνες στα παιδιά, παραμένοντας συνεπείς σε αυτούς, βοηθώντας τα να προσανατολιστούν και να προσαρμόσουν την συμπεριφορά τους. 

Τα όρια που θέτουμε παρ’ ότι είναι ξεκάθαρα, φροντίζουμε να χαρακτηρίζονται από ευλυγισία και να έχουν ως βάση τους τον αλληλοσεβασμό και όχι την απαίτηση υπακοής από τα παιδιά. 

Ανάλογα με την ηλικία και αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού διαμορφώνουμε και τα όρια. Έτσι, τα όρια χαρακτηρίζονται από περισσότερους περιορισμούς όταν τα παιδιά είναι μικρά και σταδιακά αποκτούν περισσότερη ευλυγισία, καθώς τα παιδιά διαμορφώνουν στρατηγικές αυτο-ελέγχου. 

Η επιτυχής θέσπιση ορίων βασίζεται πρωτίστως στις πράξεις μας. Οι ατέλειωτες συζητήσεις και οι τυπικές παρατηρήσεις δεν θα αποδειχθούν διόλου αποτελεσματικές, ιδίως όταν εμείς οι ίδιοι ως γονείς δεν αποτελούμε πρότυπο για τα παιδιά.     

Πώς αντιμετωπίζεται η παραβίαση των ορίων; 

Πολλές φορές ακόμη και μετά την θέσπιση ορίων και τον καθορισμό κανόνων τα παιδιά σπεύδουν να τα παραβιάζουν, είτε γιατί δοκιμάζουν το πόσο σταθεροί είστε σχετικά με τα όρια που έχετε θέσει είτε γιατί ο επαναπροσδιορισμός των ορίων είναι απαραίτητος. Για την αντιμετώπιση αυτών των ‘παραβιάσεων’ συνίσταται να αποφεύγονται οι τιμωρίες και να ακολουθούνται οι στρατηγικές των Φυσικών και Λογικών συνεπειών. 

Οι Φυσικές συνέπειες προκύπτουν φυσικά ως αποτέλεσμα των ενεργειών  που επιλέγει να προβεί ένα παιδί. ΄Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν βιώνοντας τις άμεσες συνέπειες των δικών τους επιλογών (π.χ. αν το παιδί βγει στη βροχή χωρίς ομπρέλα, θα βραχεί, αν δεν φάει την ώρα που πρέπει, θα πεινάσει). Είναι λογικό πως οι Φυσικές συνέπειες δεν είναι εφαρμόσιμες για όλες τις ενέργειες που τυχόν επιλέξει το παιδί, καθώς κάποιες από αυτές δύνανται να είναι επικίνδυνες για το ίδιο. 

Για τον λόγο αυτό συχνότερα προτιμώνται οι Λογικές συνέπειες. Οι Λογικές συνέπειες είναι αποτέλεσμα προγραμματισμού και καθορισμού από τους γονείς των σωστών και ανάρμοστων συμπεριφορών. Έτσι, όταν ένα παιδί ξεπερνά τα καθορισμένα όρια είναι λογικό να υπάρξουν αυτές οι συνέπειες, ως αποτέλεσμα της συμπεριφοράς που επέλεξε (π.χ. αν ένα παιδί δεν προετοιμάσει τα μαθήματά του για το σχολείο, θα δεχτεί παρατήρηση από τον δάσκαλό του). Οι Λογικές συνέπειες επιτρέπουν στα παιδιά την επιλογή και αυτό είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την δημιουργία σχέσεων αλληλοσεβασμού με τους γονείς και την καλλιέργεια της υπευθυνότητας. 

Συνοψίζοντας, η θέσπιση ορίων δεν αποτελεί υποταγή του παιδιού σε κανόνες που θέτουν αποκλειστικά οι γονείς. Η οριοθέτηση βασίζεται στην κατανόηση και τον σεβασμό των αναγκών του παιδιού και στοχεύει στην διαμόρφωση κοινωνικών συμπεριφορών αυτό-ελέγχου και ανάληψης ευθύνης σχετικά με τις πράξεις τους. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

• «Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ «ΟΡΙΩΝ» ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ.» , https://isotita.otoe.gr/uploads/files/gram_OmiliaOria.pdf 

• Γουλιέρμη Σπυριδούλα – Κυριακή & Τσιμούρη Ειρήνη, Τεχνικές επιβράβευσης και αρνητικές ενισχύσεις των γονέων προσχολικής ηλικίας, 

Κείμενο: Χρυσάνθη Σολωμού, Σπουδάστρια Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας.

►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.blogspot.gr@gmail.com

Βρείτε μας στο Youtube!

*Οι απόψεις των εθελοντών αρθρογράφων είναι απολύτως προσωπικές και δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του ιδιοκτήτη.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια