Η αυτόεκπληρούμενη προφητεία και οι ΓΟΝΕΙΣ
Η αυτόεκπληρούμενη προφητεία είναι ένας όρος της ψυχολογίας με άπειρες εφαρμογές στη ζωή μας. Αφορά την τάση των ανθρώπων να συμπεριφέρονται με συγκεκριμένο τρόπο σε διάφορες καταστάσεις, έτσι ώστε να επιβεβαιώνουν τις αρχικές τους υποθέσεις για αυτές. Η αρνητική ερμηνεία που δίνουν οι άνθρωποι σε κάτι, τους οδηγεί στο να αντιδρούν ανάλογα, σαν να προκαλούν υποσυνείδητα να συμβεί αυτό που φοβούνται.
Βασικό χαρακτηριστικό της αυτοεκπληρούμενης προφητείας είναι ότι η συμπεριφορά των ανθρώπων στηρίζεται στο πως αντιλαμβάνονται μια κατάσταση και συγκεκριμένα τα χαρακτηριστικά που πιστεύουν ότι έχει αυτή και τα οποία μπορεί να υπάρχουν ανεξάρτητα των αντικειμενικών χαρακτηριστικών της κατάστασης και της πραγματικότητας. Αποτέλεσμα της παραπάνω συνθήκης είναι να επιβεβαιώνονται οι αρχικές εκτιμήσεις και να επαναλαμβάνονται συμπεριφορές που ενισχύουν μια ήδη υπάρχουσα εικόνα για ένα γεγονός.
Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία εντοπίζεται και στις προσδοκίες που έχουν οι γονείς για το παιδί τους, οι οποίες επηρεάζουν τη ψυχολογία του παιδιού. Η άποψη που έχουν οι γονείς για ένα παιδί, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του. Αυτό συμβαίνει γιατί βάση των προσδοκιών οι γονείς περιμένουν ότι το παιδί θα πετύχει ή θα αποτύχει σε συγκεκριμένες συνθήκες και συμπεριφέρονται ανάλογα χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι στην πραγματικότητα το ωθούν να συμπεριφερθεί ανάλογα με αυτές τις προσδοκίες.
Το παιδί έχει την τάση να προσαρμόζεται στο περιβάλλον του, όσο δυσλειτουργικό και αν είναι, και καταλήγει να συμπεριφέρεται με τρόπο που επιβεβαιώνει αυτό που αρχικά πίστευαν οι γονείς για αυτό. Οι προσδοκίες των γονέων για το παιδί τους δεν εκφράζονται πάντα άμεσα ούτε μόνο με λόγια, για αυτό και συχνά δεν το αντιλαμβάνονται οι γονείς ότι μεταφέρουν συγκεκριμένα μηνύματα προς αυτό. Για παράδειγμα οι γονείς που πιστεύουν ότι το παιδί τους φοβάται πολύ επειδή αντέδρασε φοβικά σε κάποιες συνθήκες τείνουν να αναφέρουν σε συζητήσεις « είναι ζωηρό παιδί αλλά αρκετά φοβιτσιάρικό και έτσι γλυτώνουμε τις ζημιές» ή «πως και το έκανες αυτό παιδί μου; εσύ συνήθως φοβάσαι και την σκιά σου».
Αποτέλεσμα αυτών των δηλώσεων είναι το παιδί να αυξήσει τις φοβικές συμπεριφορές καθώς ακούει συνέχει το πόσο φοβάται, να κουβαλάει σταθερά αυτό το χαρακτηριστικό και να μην προσπαθεί να το αλλάξει. Επομένως το παιδί κάνει αυτό που υπέθεταν εξαρχής οι γονείς, επιβεβαιώνοντας τους.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για αυτό;
1. Να μην εγκλωβίζουν τα παιδιά σε λάθος προσδοκίες: οι γονείς που αποφεύγουν τους χαρακτηρισμούς και δεν στέκονται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά βοηθούν το παιδί τους να προσπαθήσει να συμπεριφερθεί με διαφορετικό τρόπο.
2. Να αποφεύγουν τις προβλέψεις: ιδιαίτερα σε σχέση με σχολικά μαθήματα ή εξωσχολικές δραστηριότητες η αποφυγή προβλέψεων μπορεί να απαλλάξει ένα παιδί από περίσσιο στρες. Επίσης αντί για προβλέψεις οι γονείς μπορούν να δίνουν ευκαιρίες για δοκιμές εναλλακτικών συμπεριφορών.
3. Να υιοθετούν υψηλές αλλά ρεαλιστικές προσδοκίες: όλα τα παιδιά έχουν δυνατά και αδύναμα σημεία και βάση αυτού του ατομικού προφίλ θα πρέπει να διαμορφώνονται και οι γονικές προσδοκίες. Μέσα από αυτές τα παιδιά μπορούν να δουν θετικά τον εαυτό τους και να πιστέψουν στις ικανότητες τους.
Κείμενο: Διαμαντοπούλου Δανάη, Ψυχολόγος MSc
►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com
0 Σχόλια