Εσωτερικά Κίνητρα: Το πρώτο βήμα για την Εσωτερική Πυξίδα
Το Εσωτερικό Κίνητρο χαρακτηρίζει ανθρώπους που εμπλέκονται σε έργα και επιλέξουν να κάνουν κάτι επειδή το νιώθουν ικανοποιητικό για τους ίδιους. Με πιο απλά λόγια είναι το κίνητρο που βρίσκεται πίσω από κάθε ενέργεια που κάνει κάποιος επειδή θέλει να τη κάνει και όχι επειδή αναγκάστηκε ή πιέστηκε ή στοχεύει σε κάποιο εξωτερικό έπαινο. Για παράδειγμα, εσωτερικό είναι το κίνητρο που έχουν τα παιδιά που συμμετέχουν σε ένα άθλημα επειδή απολαμβάνουν τη δραστηριότητα και νιώθουν χαρούμενα όταν βελτιώνονται και τα παιδιά που ολοκληρώνουν τις εργασίες στην ώρα τους επειδή αυτό τα κάνει να νιώθουν περήφανα και όχι επειδή θα έχουν απολαβές. Στην πραγματικότητα αυτό που ονομάζουμε κίνητρο προέρχεται από μια σειρά νευροχημικών δικτύων που αναπτύσσονται με τον καιρό, ως αποτέλεσμα των εμπειριών που έχουμε.
Ο καλύτερος τρόπος να αναπτύξουμε εσωτερικά κίνητρα είναι να στηρίξουμε τις εσωτερικές τάσεις, κλίσεις και προθέσεις με το σωστό είδος ανατροφοδότησης. Άλλωστε η καλλιέργεια των εσωτερικών κινήτρων ξεκινά από τη βρεφική ηλικία όταν αφήνουμε το παιδί να ανακαλύψει και να κάνει πράγματα επειδή το ευχαριστούν και δεν παρεμβαίνουμε με εξωτερικές αμοιβές και επιβραβεύσεις.
Η Εσωτερική Πυξίδα αποτελεί ένα σύνολο αξιών, ενδιαφερόντων και επιθυμιών το οποίο καθοδηγεί το άτομο στην επιλογή των στόχων του. Η έννοια της Εσωτερικής Πυξίδας προτείνει ότι προϋπόθεση για να επιλέξουν τα άτομα τους πιο ικανοποιητικούς για εκείνα στόχους, που ικανοποιούν τα εσωτερικά τους κίνητρα, είναι να νιώσουν ελεύθερα ως προς τη διερεύνηση και έκφραση των αναγκών τους. Η έννοια της Εσωτερικής Πυξίδας υποστηρίζει ότι για να νιώθει ένα άτομο αυτόνομο, δεν χρειάζεται μονάχα να έχει την ελευθερία επιλογών, αλλά απαιτείται και η διερεύνηση από μέρους του των πιστεύω και των αξιών του.
Η Εσωτερική πυξίδα θεωρείται ότι ξεκινά να αναπτύσσεται στην πρώιμη παιδική ηλικία όπου το παιδί ξεκινά να συγκρατεί συγκεκριμένες ενέργειες που υπήρξαν ικανοποιητικές για το ίδιο, όπως και το εσωτερικό κίνητρο. Καθώς το παιδί μεγαλώνει και ωριμάζει γνωστικά προχωρά στη συστηματική οργάνωση των αυθεντικών αξιών, ενδιαφερόντων και στόχων. Αυτά τα σχήματα αξιών, στόχων, ενδιαφερόντων, θα αποτελέσουν μετέπειτα τον πυρήνα της Εσωτερικής τους Πυξίδας. Τέλος, κατά την εφηβεία και την αναδυόμενη ενηλικίωση, το άτομο θα έχει παγιώσει ξεκάθαρα τις αξίες και τα ενδιαφέροντα με τα οποία ταυτίζεται και θα τα χρησιμοποιεί ως κριτήρια για τις επιλογές των στόχων και των σχέσεων του.
Πώς να ενθαρρύνουμε τα εσωτερικά κίνητρα στα παιδιά:
1. Οι γονείς να βοηθούν το παιδί στην επιλογή έργων που απλά τα ικανοποιούν, χωρίς να χρειάζονται κάποια εξωτερική ώθηση για να το κάνουν. Είναι πολύ σημαντικό να αφήνεται το παιδί να εξερευνά από ποια πράγματα αντλεί χαρά.
2. Οι γονείς να κατευθύνουν το παιδί στην επιλογή επιτεύξιμων και ρεαλιστικών στόχων, που βέβαια έχουν κάποιο νόημα και για το ίδιο το παιδί.
3. Οι γονείς να δίνουν στο παιδί χώρο για να αναλάβει την ευθύνη για τις πράξεις του και να νιώσει ελεύθερο να πειραματιστεί.
4. Οι γονείς να επαινούν τη προσπάθεια και την όλη πορεία και όχι το αποτέλεσμα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να περιγράφουν τη συμπεριφορά για την οποία τα επιβραβεύουν και να μη ζητωκραυγάζουν με το παραμικρό που κάνει το παιδί.
5. Οι γονείς να προσέχουν τη γλώσσα που χρησιμοποιούν. Όταν το παιδί λέει: «δεν είμαι καλός σε αυτό», μπορούν να το διορθώσουν ώστε να πει «δεν είμαι καλός σε αυτό ακόμα». Το παιδί θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει μια προοδευτική διαδικασία μέχρι την επίτευξη ενός ικανοποιητικού αποτελέσματος.
Κείμενο: Διαμαντοπούλου Δανάη, Ψυχολόγος MSc
0 Σχόλια