Συνέντευξη Ψυχιάτρου Π. Φωτιάδη: "Είναι ανάγκη να υπερβούμε το Στίγμα που σκιάζει την ψυχική υγεία και να μιλήσουμε ελεύθερα" | InMedHealth


Συνέντευξη Ψυχιάτρου Π. Φωτιάδη: "Είναι ανάγκη να υπερβούμε το Στίγμα που σκιάζει την ψυχική υγεία και να μιλήσουμε ελεύθερα"

Ο ρόλος των Ψυχιάτρων παραμένει κεντρικός και ουσιαστικός μέσα σε ένα σύνθετο και απαιτητικό περιβάλλον, που πέραν της σύγχρονης  γνώσης και της καταρτισμένης συνεχούς εκπαίδευσης απαιτεί αγάπη για τον συνάνθρωπο. 

- K. Φωτιάδη σας ευχαριστούμε θερμά για τη συνέντευξη που μας παραχωρείτε. Εμείς σας γνωρίζουμε καλά ως Ψυχίατρο αλλά και ως άνθρωπο. Πείτε μας όμως, λίγα λόγια για εσάς και την πορεία σας μέχρι σήμερα

Καταρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνεται να μιλήσουμε για θέματα ψυχικής υγείας, σε μια περίοδο που η κατάθλιψη έχει αναδειχθεί σε νούμερο δύο πρόβλημα υγείας με την μεγαλύτερη επιβάρυνση στους ανθρώπους παγκοσμίως.

Η επαγγελματική πορεία που ο καθένας μας παίρνει έχει να κάνει με προσωπικές φιλοδοξίες, προτιμήσεις αλλά και γεγονότα που επηρεάζουν καθοριστικά τις επιλογές. Η ιατρική και πολύ περισσότερο η ψυχιατρική είναι κάτι πέρα από μια επαγγελματική επιλογή, είναι τρόπος ζωής που συνδέει το άτομο με τους συνανθρώπους του.

Είμαι απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων και ταυτόχρονα της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ. Έχω λάβει το τίτλο ειδικότητας στην ψυχιατρική και τα τελευταία χρόνια, πέραν του ιδιωτικού επαγγέλματος, είμαι διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Στρατού στην Θεσσαλονίκη.

Επίσης είμαι πρόεδρος του κλάδου Στρατιωτικής Ψυχιατρικής και μέλος του Κλάδου Πληροφορική και Νέων Τεχνολογιών στην Ψυχιατρική, της ΕΨΕ.

- Έχει παρατηρηθεί ότι οι Ψυχικές διαταραχές έχουν αυξηθεί δραματικά ειδικά τη τελευταία δεκαετία. Με βάση λοιπόν την μεγάλη εμπειρια σας, είναι εύκολη η αναζήτηση αλλά και η πρόσβαση στη βοήθεια;

Πράγματι ο επιπολασμός των ψυχικών διαταραχών έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία, κάτι που έγινε ιδιαίτερα αισθητό και στην πατρίδα μας, δεδομένης της οικονομικής και όχι μόνο κρίσης. Ταυτόχρονα όμως και για τους ίδιους λόγους, παρατηρήθηκε  μια αποδυνάμωση των υπαρχόντων δημόσιων δομών ψυχικής υγείας αλλά και υπηρεσιών κοινωνικής στήριξης ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων. Το αποτέλεσμα ήταν, όπως είναι αναμενόμενο, να υπάρχουν αυξημένες ανάγκες με περιορισμένους πόρους, και σε συνδυασμό μάλιστα με μία εμφανή τάση παραμέλησης της υγείας εκ μέρους του πληθυσμού.

Αν τώρα σε αυτό τον δυσμενή συνδυασμό προσθέσουμε την σκιά του στίγματος για την ψυχική νόσο και τον φόβο του αυτοστιγματισμού, σίγουρα δημιουργείται μια σύνθετη και επιβαρυντική εικόνα.

Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχουν γίνει και συνεχίζονται προσπάθειες από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς προς την κατεύθυνση αυτή, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, όσο αφορά την διαμόρφωση μιας πιο φιλικής εικόνας γύρω από την ψυχική νόσο στη συνείδηση του μέσου πολίτη. Όμως υπάρχουν τεράστια κενά στην πρόσβαση και την παροχή υπηρεσιών.

- Πείτε μας λίγα λόγια για το πιο πρόσφατο καινοτόμο project σας που αφορά τη χρήση σκύλων σε άτομα με ψυχικές παθήσεις.

Είναι γνωστό και αδιαμφισβήτητο ότι η αντιμετώπιση των σοβαρών ψυχικών παθήσεων βασίζεται στην φαρμακευτική αγωγή, όμως είναι σαφές και πλήρως αποδεκτό ότι ο θεραπευτικός σχεδιασμός ολοκληρώνεται με ένα σύνολο επιπλέον παρεμβάσεων, ψυχοθεραπευτικών, ψυχοεκπαιδευτικών και υποστηρικτικών, στον οποίο συμμετέχουν ειδικοί ψυχικής υγείας και κοινωνικοί φορείς.

Πέραν των γνωστών θεραπευτικών παρεμβάσεων υπάρχουν και οι λεγόμενες εναλλακτικές παρεμβάσεις που λειτουργούν συμπληρωματικά.

Η χρήση των ζώων και ειδικότερα των σκύλων σε θέματα υγείας, εφαρμόζεται παγκοσμίως πολλές δεκαετίες σε διάφορα επίπεδα και παθήσεις. Η χρήση τους στην υποστήριξη ατόμων με ψυχικές διαταραχές ή με ψυχολογική επιβάρυνση έχει εφαρμοσθεί και αξιολογηθεί τα τελευταία 40 χρόνια.

Στη δομή όπου εργάζομαι, είχαμε την δυνατότητα και την ευκαιρία, σε συνεργασία με το σωματείο, να ξεκινήσουμε αρχικά πιλοτικά ένα πρόγραμμα παρέμβασης με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους θεραπευτές, που πλέον βρίσκεται στο τρίτο χρόνο εφαρμογής του (http://therapydogs.gr/ - Animal Assisted Therapy). 

Στα αποτελέσματα του προγράμματος έχει αξιολογηθεί, όχι μ όνο η ευεργετική-αγχολυτική επίδραση των σκύλων στους ασθενής με βάση την παρουσία τους και μόνο, αλλά και η «θεραπευτική» καθώς τα σκυλιά με την παρουσία τους και την συμπεριφορά τους, αλλά και την προσωπική τους ιστορία, έδωσαν αφορμές για να θιγούν σοβαρά θέματα που απασχολούσαν τους ασθενείς, δυνατότητα έκφρασης σκέψεων και συναισθημάτων, αλλά και ευκαιρίες καλλιέργειας και ανάπτυξης επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Τέλος, θα ήθελα να σημειωθεί ότι η παρουσία των σκύλων αύξησε την κινητοποίηση των ατόμων, βελτίωσε την διάθεσή τους και ενδυνάμωσε την συνοχή της ομάδος.

Η χρήση των σκύλων στο στρατό στην Ελλάδα, ως σκύλοι εργασίας-φύλακες, υπάρχει πολλά χρονιά και με μεγάλη εμπειρία στην εκπαίδευση και την εκτροφή. Είναι η πρώτη φορά, όμως, που έγινε χρήση εκπαιδευμένων και πιστοποιημένων σκύλων, σε συγκεκριμένο θεραπευτικό πλαίσιο σε δομή ψυχικής υγείας, τόσο στο στρατό όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Μάλιστα αισθανόμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που την πρωτοβουλία αυτή πολύ γρήγορα αξιολόγησαν και άλλες δομές ψυχικής και όχι μόνο υγείας (ογκολογικά τμήματα), που έχουν ζητήσει την βοήθειά μας.

- Νέες και σύγχρονες τεχνολογίες όπως: ΑΙ, Machine learning, Τηλεψυχιατρική, Sensors κλπ. τα τελευταία χρόνια αποτελούν αρωγό σε όλους της τομείς της Ιατρικής παγκοσμίως, αλλά και σε εκείνον της Ψυχικής Υγείας. Πως βλέπετε την εφαρμογή τους στη Ψυχιατρική;

Αναμφίβολα οι εξελίξεις στις νέες τεχνολογίες είναι ραγδαίες και εντυπωσιακές. Αν και στο χώρο της ψυχιατρικής οι εφαρμογές δυστυχώς δεν είναι τόσο εντυπωσιακές σε σύγκριση με άλλες ιατρικές ειδικότητες. Υπάρχουν πεδία εφαρμογής που πραγματικά οι νέες τεχνολογίες προσδίδουν ένα νέο αέρα. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε αυτές τις εφαρμογές σε επίπεδο ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης του πληθυσμού, πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης, αλλά και θεραπευτικά και υποστηρικτικά. Οι δυνατότητες που υπάρχουν δεν έχουν πλήρως αξιοποιηθεί από την ιατρική κοινότητα και σίγουρα η πρόσφατη ίδρυση σχετικού επιστημονικού κλάδου στην Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, θα δώσει την αναγκαία ώθηση.

Οι νέες αυτές τεχνολογίες με τις εξειδικευμένες υπηρεσίες τους, την ευκολία εφαρμογής τους, αλλά και την δυνατότητα συνεχούς συλλογής, αξιολόγησης και αξιοποίησης νέων δεδομένων, αναμένεται να αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος σε πολλές παρεμβάσεις προς όφελος των ασθενών.

- Έχετε προσφέρει μεγάλο έργο τα προηγούμενα χρόνια είτε ερευνητικά, είτε με διάφορες καινοτομίες στην Στρατιωτική αλλά και πολιτική Ψυχιατρική; Ποιες είναι οι προσδοκίες σας σε σχέση με την Τηλεψυχιατρική που πρώτος υιοθετήσατε προσφάτως; Πιστεύετε ότι θα βοηθήσει;

Το κλινικό έργο είναι μια συνεχής και επίπονη προσπάθεια που βασίζεται στην αξιοποίηση της γνώσης και των δυνατοτήτων που προσφέρει κάθε σύστημα υγείας. Η έρευνα είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που πάντα θα ασκεί γοητεία. Όμως, η εφαρμογή της στην κλινική πράξη είναι το ζητούμενο.

Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί και η Τηλεψυχιατρική. Η δυνατότητα παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσω της τηλεψυχιατρικής, σε ένα αξιόπιστο και ασφαλές περιβάλλον, με μειωμένο το κόστος σε χρόνο και χρήματα αλλά και τις μετακινήσεις, με την παράλληλη αύξηση της δυνατότητας πρόσβασης σε όλους, είναι πραγματικά ένα χρήσιμο και απαραίτητο εργαλείο στη φαρέτρα των ειδικών ψυχικής υγείας. Και βέβαια το όφελος δεν περιορίζεται στους ασθενείς, αλλά επεκτείνετε και στους ιατρούς που μπορούν εύκολα και άμεσα να έχουν μια αξιόπιστη εκτίμηση-συμβουλή, και στους προϊσταμένους που μπορούν να έχουν την συνδρομή ειδικών σε θέματα διαχείρισης κρίσεων.

Τέλος οι δυνατότητες της τηλεψυχιατρικής μπορούν να αξιοποιηθούν σε θέματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης του προσωπικού από ειδικούς που βρίσκονται μακριά.

Η ανάπτυξη και εφαρμογή των νέων τεχνολογιών με τη μορφή της τηλεψυχιατρικής, αποτελεί μια αναγκαιότητα στις ημέρες μας. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η προσπάθεια μιας δημόσιας υπηρεσίας βρήκε την αμέριστη υποστήριξη της πλατφόρμας της Melapus, η οποία έχει δημιουργηθεί με ιδιωτική πρωτοβουλία. 

- Περιγράψτε μας τον ιδανικό Ψυχίατρο του 2030;

Η ψυχιατρική είναι μια καθαρά ανθρωποκεντρική επιστήμη, που τον προηγούμενο αιώνα είχε μια τεράστια εξέλιξη και πρόοδο σε σημείο να μιλάμε για επαναστάσεις στο χώρο. Κατανοήσαμε καλύτερα το βιολογικό υπόστρωμα, ενώ η θεωρητική προσέγγιση έγινε πιο συγκεκριμένη αλλά και αποτελεσματική. Άλλαξε η νοοτροπία και η κοινωνική στάση γύρω από την ψυχική νόσο, ενώ οι εξελίξεις στην φαρμακολογία έδωσαν μια απροσδόκητη ώθηση στην αντιμετώπιση των σοβαρών ψυχικών διαταραχών, που επηρέασε την ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Οι εξελίξεις στην γενετική, η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών αλλά και οι στοχευμένες δράσεις πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης, σε συνδυασμό με την  πολυκεντρική- συνεργατική αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών, μας δίνουν πλέον τη δυνατότητα να μιλάμε, όχι απλά για ύφεση των συμπτωμάτων αλλά πολύ περισσότερο για λειτουργική αποκατάσταση, ποιότητα ζωής και πλήρη επανένταξη στην κοινότητα των ατόμων με ψυχικές παθήσεις.

Ο ρόλος των Ψυχιάτρων παραμένει κεντρικός και ουσιαστικός μέσα σε ένα σύνθετο και απαιτητικό περιβάλλον, που πέραν της σύγχρονης γνώσης και της καταρτισμένης συνεχούς εκπαίδευσης, απαιτεί αγάπη για τον συνάνθρωπο.

- Τι εύχεστε και ελπίζετε σε όλους όσους διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη;

Από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας WHO, για την  Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας που εορτάζεται στις 10 Οκτωβρίου έχει ορισθεί για το 2020 ως κεντρικό θέμα «Η  Αντιμετώπιση και η Καταπολέμησης της Αυτοκτονίας και της Αυτοκτονικότητας», με κεντρικό σύνθημα «Δουλεύουμε Μαζί για να Αποτρέψουμε την Αυτοκτονία».

Ζούμε στη χώρα μας μια μακρά περίοδο πίεσης και έντασης σε κοινωνικό, οικονομικό και ηθικό επίπεδο, που δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές μας και ψυχικά.

Εύχομαι να μειωθούν όλοι εκείνοι οι παράγοντες που επιβαρύνουν την ψυχική μας υγεία και κατά προέκταση την ποιότητα ζωής και την προσωπική και κοινωνική ευημερία.

Χρειάζεται συνειδητά να ευαισθητοποιηθούμε περισσότερο και να  φροντίσουμε την σωματική αλλά και την ψυχική μας υγεία, ξεπερνώντας εμπόδια και δυσκολίες, αλλά κυρίως ξεπερνώντας προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες. Είναι ανάγκη να υπερβούμε το Στίγμα που σκιάζει την ψυχική υγεία και να μιλήσουμε ελεύθερα, να στηρίξουμε τον διπλανό μας και να αναζητήσουμε βοήθεια.

Αρχική προέλευση συνέντευξης: www.blog.melapus.com


►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ

►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079

►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08

►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com

*Οι απόψεις των εθελοντών αρθρογράφων είναι απολύτως προσωπικές και δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του ιδιοκτήτη.

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια