Βιταμίνη D: η σημασία της για τον ανθρώπινο οργανισμό
Η βιταμίνη D, γνωστή και ως «βιταμίνη του ήλιου», ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες. Αποτελεί σύμπλεγμα δύο βιταμινών, της βιταμίνης D2 (εργοκαλσιφερόλη) και της βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη).
Ο ρόλος της είναι πολύ σημαντικός, καθώς είναι υπεύθυνη για την εντερική απορρόφηση του ασβεστίου και την μεταφορά του φωσφόρου στο έντερο. Έτσι, διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα η λειτουργία των οστών, των δοντιών και των μυών. Στην πραγματικότητα, όμως, συμπεριφέρεται περισσότερο ως ορμόνη προστατεύοντας το μυοσκελετικό σύστημα. Προστατεύει, επίσης, από την οστεοπόρωση, την οστεομαλακία, τον σακχαρώδη διαβήτη και βελτιώνει την καρδιαγγειακή υγεία.
Υπολογίζεται πως το 90% της βιταμίνης D προέρχεται από την έκθεση του δέρματος στον ήλιο, ενώ το 10% από την τροφή ή τα συμπληρώματα διατροφής. Τις μεσημεριανές ώρες φαίνεται πως έχουμε την υψηλότερη σύνθεση της βιταμίνης, εκθέτοντας το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια στον ήλιο.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με την έλλειψη βιταμίνης D περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία, πόνο στα οστά και κόπωση. Η μειωμένη σύνθεση βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει ραχίτιδα στα παιδιά, ενώ στους ενήλικες οστεοπόρωση, αρθρίτιδα και άλλα νοσήματα.
Παραδόξως, οι Μεσογειακοί λαοί, δηλαδή και οι Έλληνες, παρουσιάζουν ανεπάρκεια ή μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D. Αυτό συμβαίνει διότι, οι λαοί αυτοί έχουν πιο σκούρο δέρμα, με αποτέλεσμα η μελανίνη να εμποδίζει την σύνθεση της βιταμίνης. Επίσης, χρησιμοποιούμε αντηλιακά με υψηλό δείκτη προστασίας, αποφεύγουμε τον ήλιο, τα χέρια μας είναι καλυμμένα με ρούχα και καταναλώνονται λιγότερο τα τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη D.
Επομένως, για να αυξήσουμε την σύνθεση της βιταμίνης, καθόμαστε λίγη ώρα στον ήλιο και καταναλώνουμε τα εξής τρόφιμα:
■ Λιπαρά ψάρια: σκουμπρί, σαρδέλα, σολομό, ρέγγα
■ Μανιτάρια
■ Στρείδια
■ Κρόκος αυγού
■ Κόκκινο κρέας: συκώτι, βοδινό, μοσχάρι
■ Φυτική μαργαρίνη, γάλα, δημητριακά κ.α. που έχουν εμπλουτιστεί
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D είναι απαραίτητα για όσους πάσχουν από οστεοπόρωση ή είναι άνω των 65 ετών, μετά από συνεννόηση με ιατρό. Οι γυναίκες που κυοφορούν συμβουλεύονται, επίσης, πάντοτε τον ιατρό τους.
Πηγές:
Veiga KL, Bolonheis de Campos SM (2014). ‘Vitamin D: A literature review on its effects and relation with the use of sunscreen products’. BJSCR 8, n.1, pp.40-46
Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis. Michael F Holick. Am J Clin Nutr 2004;79:362–71.
Kennel KA, MD, Drake MT, Hurley DL (2010). ‘Vitamin D Deficiency in Adults: When to Test and How to Treat’. Mayo Clin Proc 85(8): 752–758
Van Schoor NM, Lips , Worldwide vitamin D status , Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2011 Aug;25(4):671-80.
Grigoriou Ε, Trovas G, Dontas I, Papaioannou N, Stathopoulou M, Dedoussis G (2014). ‘Serum 25-hydroxyvitamin D levels of healthy adult women in Greece’. Bone Abstracts 3: PP272
Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, et al (2011). ‘Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline’. Endocrine Society. J Clin Endocrinol Metab 96:1911
Vitamin D, Vitamins and Minerals, NHS https://www.nhs.uk/conditions/vitamins-and-minerals/vitamin-d/
Κείμενο: Χατζησαββίδου Κωνσταντίνα, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
0 Σχόλια