Η σωματική τιμωρία στα παιδιά
Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες υπήρξε μια μεγάλη αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο απέναντι στην οπτική της σωματικής τιμωρίας ως ενός τρόπου πειθάρχησης των παιδιών. Τα επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα των ερευνών σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρει η σωματική τιμωρία στην ανάπτυξη των παιδιών, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Παιδιών και οι αλλαγές στο Νομικό Πλαίσιο πολλών χωρών που απαγορεύουν την άσκηση σωματικής τιμωρίας στα παιδιά, αποτέλεσαν τις τρεις βασικές δυνάμεις που άλλαξαν σιγά σιγά το τοπίο.
Η σωματική τιμωρία των παιδιών αποτελεί πλέον παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος τους απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη σωματική ακεραιότητα. Στην Ελλάδα από το 2006 η συγκεκριμένη πρακτική απαγορεύτηκε και από το νόμο (Ν.3500/06, άρθρο 4 ).
Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η σωματική τιμωρία ακόμη και αν οδηγεί σε άμεση συμμόρφωση, δεν έχει μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, καθώς δεν οδηγεί στην εσωτερίκευση ηθικών νορμών και κοινωνικών κανόνων. Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι η συμμόρφωση δε σημαίνει ότι το παιδί έχει κατανοήσει τη μη επιθυμητή συμπεριφορά του ή ότι επιθυμεί να επανορθώσει για αυτήν (Gershoff, 2002). Αποδεικνύεται μάλιστα ότι η σωματική τιμωρία εμποδίζει την εκπαίδευση των παιδιών σε αξίες, όπως η ενσυναίσθηση και ο αλτρουισμός (Lopez et al. 2001).
Παράλληλα, η χρήση βίας μέσα στην οικογένεια οδηγεί στη φυσιολογικοποίηση και αποδοχή της βίας και διαμορφώνει ένα πρότυπο που αναπαράγει τη βία σε όλες τις σχέσεις του παιδιού αρχικά, έπειτα του εφήβου και αργότερα του ενήλικα (Gershoff 2002). Πλήθος ερευνών και μετά-αναλύσεων έχει καταδείξει ότι η σωματική τιμωρία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη παιδικής επιθετικότητας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς στην ενήλικη ζωή.
Η συγκεκριμένη πρακτική συσχετίζεται επίσης με μεγάλο εύρος ψυχικών δυσκολιών σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες, συμπεριλαμβανομένων της κατάθλιψης, του αισθήματος δυστυχίας και απελπισίας, του άγχους, της χρήσης ουσιών και της γενικής ψυχολογικής δυσπροσαρμοστικότητας. Αυτές οι συσχετίσεις ίσως διαμεσολαβούνται από προβλήματα στην ανάπτυξη ασφαλούς συναισθηματικού δεσμού ανάμεσα στο παιδί και τον γονέα, ως αποτέλεσμα του βιούμενου σωματικού πόνου που προκαλεί η σωματική τιμωρία στο παιδί, αυξημένων επιπέδων κορτιζόλης έως και χημικών μεταβολών του μηχανισμού του εγκεφάλου για τη ρύθμιση του στρες. Τέλος οι ερευνητές έχουν βρει ότι η σωματική τιμωρία σε παιδιά συνδέεται με χαμηλότερη γνωστική ανάπτυξη και αρνητική επιρροή σε ακαδημαϊκά επιτεύγματα.
Επιπρόσθετα, η σωματική τιμωρία μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις σε ντοπαμινεργικές περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ευαλωτότητα ως προς την κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών.
Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα:
Η σωματική τιμωρία των παιδιών δεν παίζει σε καμία περίπτωση χρήσιμο ρόλο στην ανατροφή τους, αντιθέτως μόνο θέτει σε κίνδυνο την φυσιολογική τους ανάπτυξη.
Το συμπέρασμα είναι επίσης πολύ ξεκάθαρο:
Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αναπτύσσουν εναλλακτικές, θετικές προσεγγίσεις σχετικά με την οριοθέτηση των παιδιών τους.
Αποτελεσματικά οριοθετούνται τα παιδιά, όταν υπάρχουν για αυτά ξεκάθαρες και σύμφωνες με την ηλικία τους προσδοκίες, που επικοινωνούνται στα πλαίσια μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τους γονείς τους, μέσα σε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον.
Κείμενο: Φυλιώ Χρήστου, M.Sc. Ψυχολόγος
Πηγή: https://blog.melapus.com/
►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com
0 Σχόλια