Ορμόνες της ευτυχίας: Πώς θα τις ενισχύσω;
Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες που παράγονται στον οργανισμό, κυκλοφορούν στο αίμα και εξυπηρετούν στην επικοινωνία και τη μεταβίβαση σημάτων μεταξύ των κυττάρων, ρυθμίζοντας τη δραστηριότητα τους και τη συνολική λειτουργία του οργανισμού. Υπάρχουν διάφορα είδη ορμονών που επηρεάζουν ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών όπως την εμφάνιση, τον μεταβολισμό, τις σωματικές αισθήσεις, την ομοιόσταση, τη συμπεριφορά και την ψυχική μας διάθεση.
Τα αισθήματα της χαράς και της ευτυχίας συνδέονται με τέσσερις βασικές ορμόνες: Τη σεροτονίνη, τη ντοπαμίνη, την ωκυτοκίνη και τις ενδορφίνες. Συχνά, οι συγκεκριμένες ορμόνες παράγονται σε χαμηλά ποσοστά ή απορρυθμίζονται, με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη διάθεση, υπερβολικό στρες και διακυμάνσεις. Τα καλά νέα είναι ότι αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε στην έκκριση τους από τον οργανισμό είναι αρκετά και απλά.
Ας δούμε πιο αναλυτικά τον ρόλο της καθεμίας και τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενισχύσουμε την παραγωγή τους:
Σεροτονίνη: Πρόκειται για την ορμόνη της χαράς. Επηρεάζει τη διάθεση μας και σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα επιτεύγματα και τις θετικές αναμνήσεις. Όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα μάς δίνει ένα αίσθημα πληρότητας, ενώ όταν κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, είναι πιθανό να βιώνουμε θλίψη ή μοναξιά και έχουμε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουμε κάποια ψυχική διαταραχή, όπως κατάθλιψη, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και αγχώδεις διαταραχές.
Πώς την ενισχύουμε:
Εστιάζουμε στα θετικά: Δίνουμε έμφαση σε ό,τι θετικό έχει συμβεί μέσα στην ημέρα και ανακαλούμε στη μνήμη μας ευχάριστες στιγμές και επιτυχίες του παρελθόντος. Ο εγκέφαλος δεν ξεχωρίζει μεταξύ πραγματικού και φανταστικού, γι’ αυτό και ορμονικά η νοερή αναβίωση της εμπειρίας έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την πραγματική εμπειρία.
Ευγνωμονούμε: Οι ασκήσεις ευγνωμοσύνης έχει βρεθεί ότι αυξάνουν έντονα τα επίπεδα της σεροτονίνης. Ορίστε κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα (π.χ. πριν τον βραδινό ύπνο) και σκεφτείτε όλα τα πράγματα για τα οποία είστε ευγνώμων!
Φροντίζουμε τον εαυτό μας: Κοιμόμαστε επαρκώς, αθλούμαστε και τρώμε ισορροπημένα. Καθώς οι ορμόνες επηρεάζονται άμεσα από τη διατροφή μας, δεν κάνουμε ακρότητες που θα φέρουν ανισορροπία και στις ορμονικές λειτουργίες μας. Extra tip: Προσθέστε στο διατροφολόγιο σας μπανάνες, δαμάσκηνα, μαύρη σοκολάτα, καρύδια και ω-3 λιπαρά και η διαφορά θα φανεί άμεσα!
Βγαίνουμε στη φύση: Η επαφή με τη φύση έχει από μόνη της ένα τονωτικό αποτέλεσμα, πόσο μάλλον όταν συνδυάζεται με σωματική κίνηση και έκθεση στον ήλιο.
Κάνουμε διαλογισμό: Παίρνουμε λίγο χρόνο για τον εαυτό μας και χαλαρώνουμε είτε με απλές ασκήσεις αναπνοής και εστίασης στο παρόν, είτε με καθοδηγούμενο διαλογισμό και οραματισμό.
Κάνουμε ό,τι μας αρέσει: Όταν ασχολούμαστε με πράγματα που αγαπάμε, η σεροτονίνη αυξάνεται ραγδαία!
Ντοπαμίνη: Πρόκειται για την ορμόνη της ευφορίας. Συνδέεται άμεσα με την αποφασιστικότητα και τη στοχοθεσία. Η ντοπαμίνη μάς κινητοποιεί να δράσουμε για να πετύχουμε τους στόχους μας και μας ανταμείβει με ένα αίσθημα ικανοποίησης και ευχαρίστησης όταν τα καταφέρουμε. Όταν βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα σχετίζεται με την αναποφασιστικότητα, την αναβλητικότητα, την έλλειψη διάθεσης και ενθουσιασμού.
Πώς την ενισχύουμε:
Θέτουμε στόχους: Η διαδικασία της στοχοθεσίας, όσο μικροί και να είναι οι στόχοι μας, ανεβάζει από μόνη της τα επίπεδα της ντοπαμίνης, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Όταν μάλιστα τελικά πετυχαίνουμε, το κέρδος είναι ακόμα μεγαλύτερο. Σε κάθε περίπτωση, είναι καλύτερο ένας μεγάλος στόχος να διαιρείται σε μικρότερους, γιατί έτσι, κατακτώντας μικρά και απλά πράγματα, καταφέρνουμε να απελευθερώνουμε συχνότερα μικρές δόσεις της συγκεκριμένης ορμόνης.
Ασκούμαστε: Η σωματική άσκηση, εφόσον μας αρέσει και την απολαμβάνουμε, βοηθάει πάρα πολύ στην παραγωγή ντοπαμίνης, ειδικά όταν συνδυάζεται και με έντονη μουσική που μας «ξεσηκώνει».
Τρώμε ένα γλυκό: Ή και «junk food». Το να ενδίδουμε αραιά και πού σε έναν τέτοιο πειρασμό δεν μας βλάπτει και τόσο. Αν το κάνουμε με μέτρο, παίρνουμε την ευχαρίστηση που χρειαζόμαστε.
Ωκυτοκίνη: Πρόκειται για την ορμόνη της τρυφερότητας, της οικειότητας, του συναισθηματικού δεσίματος και της αγάπης. Παράγεται ιδιαίτερα κατά τη γαλουχία, με σκοπό να ενισχύσει τον δεσμό μητέρας-βρέφους, αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Αφορά όλες τις σχέσεις οικειότητας και παίζει καθοριστικό ρόλο για την ποιότητα και υγεία τους.
Πώς την ενισχύουμε:
Αγκαλιάζουμε: Η αγκαλιά αποδεδειγμένα ενεργοποιεί την έκκριση ωκυτοκίνη και μειώνει τα επίπεδα του στρες. Καθημερινά, είναι καλό να ερχόμαστε σε σωματική επαφή με τους αγαπημένους μας. Ένα απλό άγγιγμα στο χέρι, ένα φιλί, ένα χάιδεμα ή μια κανονική αγκαλιά κάνει θαύματα!
Φροντίζουμε ένα ζώο: Η φροντίδα που δίνουμε είτε στο κατοικίδιο μας είτε σε αδέσποτα ζώα, επιστρέφει πίσω σε εμάς με τη μορφή μιας τρυφερής αίσθησης, την οποία προκαλεί η ωκυτοκίνη.
Προσφέρουμε: Όταν βοηθάμε κάποιον, τού μαγειρεύουμε, τον φροντίζουμε ή τού κάνουμε ένα δώρο, συνήθως αισθανόμαστε χαρά και ένα επιπλέον δέσιμο μαζί του, τα οποία οφείλονται στην ορμόνη της αγάπης.
Ενδορφίνες: Πρόκειται για νευροπεπτίδια και αποτελούν τα φυσικά παυσίπονα του οργανισμού. Ανακουφίζουν από τον πόνο, την ανησυχία και το άγχος, μάς ηρεμούν, προκαλούν ένα αίσθημα ευεξίας, ενώ αντιμετωπίζουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο την «πεσμένη» διάθεση.
Πώς τις ενισχύουμε: Πέρα από τρόπους που έχουν ήδη αναφερθεί παραπάνω, όπως η γυμναστική, η ενασχόληση με ευχάριστες δραστηριότητες και η κατανάλωση τροφών όπως η σοκολάτα, βοηθούν επίσης:
Αρωματοθεραπεία: Οι ευχάριστες μυρωδιές ενεργοποιούν την παραγωγή ενδορφινών. Κάψτε αιθέρια έλαια στο χώρο σας ή κάντε μασάζ με έλαια και θα διαπιστώσετε τη χαλαρωτική τους δράση.
Γέλιο: Δείτε μια κωμωδία, βγείτε με φίλους, κάντε χιούμορ και γενικά στραφείτε σε ερεθίσματα που σας κάνουν να γελάτε.
Οι ορμόνες της ευτυχίας παράγονται όταν μάς συμβαίνουν πράγματα που μάς χαροποιούν και μάς ικανοποιούν. Γιατί, όμως, να περιμένουμε μόνο από τις καταστάσεις να μας προκαλέσουν θετικά αισθήματα; Μια αγκαλιά, ένα αγαπημένο φαγητό, η προσφορά βοήθειας ή η σωματική άσκηση μπορούν να μας τονώσουν την πολυπόθητη αίσθηση ευτυχίας καθημερινά και χωρίς κόστος!
Κείμενο: Αγγελική Κονιδάρη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας M.Sc, Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια
Βιβλιογραφία
Graziano - Breuning, L. (2015). Habits of a Happy Brain : Retrain Your Brain to Boost Your Serotonin, Dopamine, Oxytocin, & Endorphin Levels. Adams Media Corporation: Holbrook, MA, United States.
Seligman, M. (2011). Flourish : A New Understanding of Happiness and Wellbeing: The practical guide to using positive psychology to make you happier and healthier. John Murray Press: London, United Kingdom.
►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com
0 Σχόλια