Το πληγωμένο εσωτερικό μας παιδί
Η οικογένεια μας αποτελεί το πρώτο περιβάλλον όπου μεγαλώνουμε, αναπτυσσόμαστε, αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και παίρνουμε εφόδια για τη μετέπειτα ζωή μας. Αν είμαστε τυχεροί, έχουμε πάρει από το πατρικό σπίτι αγάπη και αποδοχή, έτσι ώστε ως ενήλικες να αισθανόμαστε εσωτερική ασφάλεια και εμπιστοσύνη προς τον εαυτό μας και τους άλλους.
Ωστόσο, δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν βιώσει δύσκολες εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία, οι οποίες έχουν διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό την ενήλικη προσωπικότητα τους. Οι εμπειρίες αυτές μπορεί να έχουν να κάνουν με απόρριψη ή εγκατάλειψη από τον γονιό, παραμέληση, επίκριση, αυταρχισμό, βία και γενικότερα με διάφορες δυσλειτουργίες εντός της οικογένειας. Συχνά, τέτοια τραυματικά βιώματα απωθούνται στο ασυνείδητο ή υποτιμώνται από το άτομο, σε μία προσπάθεια να μειωθεί ο ψυχικός πόνος και ενώ οι άμυνες αυτές μπορεί να λειτουργούν σε ένα πρώτο επίπεδο, εν τέλει δεν μπορούν να «επιδιορθώσουν» το πρόβλημα.
Όλες οι επιρροές από την παιδική μας ηλικία χαράσσονται μέσα μας και συνιστούν αυτό που ονομάζουμε ως «εσωτερικό παιδί». Πρόκειται για μία ψυχολογική υπόσταση του εαυτού μας, μία πτυχή μας που περιλαμβάνει θετικά και αρνητικά κομμάτια. Στα θετικά ανήκουν η αθωότητα, ο ενθουσιασμός, η δημιουργικότητα, το παιχνίδι, η αυθεντικότητα και στα αρνητικά οι ανικανοποίητες ανάγκες, τα καταπιεσμένα συναισθήματα, τραύματα, δυσλειτουργικά μοτίβα συμπεριφοράς κ.α.
Άτομα που έχουν ζήσει τραυματικές καταστάσεις ως παιδιά, συχνά δεν μπορούν να χτίσουν μία υγιή αυτοεκτίμηση, ένα αίσθημα ασφάλειας και μία θετική στάση προς τη ζωή, αντίθετα μέσα τους κυριαρχούν η ανασφάλεια και ο φόβος, νιώθουν απροστάτευτοι, ευάλωτοι και έχουν μειωμένη αίσθηση προσωπικής αξίας. Το εσωτερικό τους παιδί, λοιπόν, είναι πληγωμένο και σε ασυνείδητο επίπεδο, επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον ψυχισμό, τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις και τη συμπεριφορά τους στην ενήλικη ζωή.
Για παράδειγμα, αν κάποιος μεγάλωσε με γονείς τελειομανείς και επικριτικούς, παίρνοντας το μήνυμα ότι δεν είναι ποτέ αρκετός και αποδεκτός ή είναι αποδεκτός υπό όρους, είναι πολύ πιθανό στο μέλλον να έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και να είναι πολύ ευαίσθητος στην κριτική. Έτσι, ο άνθρωπος αυτός, μπορεί να αντιδρά πολύ έντονα αν κάποιος τον επικρίνει για κάτι, ακόμα και όχι τόσο σημαντικό, αφού τα επικριτικά σχόλια τού θυμίζουν γονεϊκές συμπεριφορές και ενεργοποιούν το τραύμα του.
Το πληγωμένο παιδί αντιδρά, ζητάει την προσοχή μας και προσπαθεί να μάς προστατέψει από συναισθήματα που είχαμε βιώσει στο παρελθόν.
Κάποια σημάδια που μπορεί υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός πληγωμένου εσωτερικού παιδιού είναι:
- Η πεποίθηση ότι η αφοσίωση στην οικογένεια ή στις σχέσεις σημαίνει και ανοχή στην κακοποίηση με οποιονδήποτε τρόπο
- Η αίσθηση ότι «κάτι πάει λάθος με εμάς», ότι είμαστε «ελαττωματικοί»
- Η έλλειψη προσωπικών ορίων με συνέπεια την εκμετάλλευση από τους άλλους και τη συναισθηματική εξάντληση
- Ένα συνεχές αίσθημα φόβου
- Η συνεχής εμπλοκή σε προβληματικές ή χαοτικές καταστάσεις και σχέσεις
- Οι εξαρτητικές τάσεις
- Η κατάθλιψη
- Η πίστη ότι σε μία σχέση οφείλεις να «σώσεις» τον άλλο
- Η δυσκολία στο να ζητήσουμε βοήθεια
- Η σκληρή αυτοκριτική
- Η ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση
- Το «σύνδρομο του καλού παιδιού», όπου κανείς πιστεύει ότι είναι υπεύθυνος για τα συναισθήματα των άλλων και βάζει τις δικές του ανάγκες στην άκρη
- Η λήψη αποφάσεων βάσει της επιθυμίας ή έγκρισης των γονιών, και όχι βάσει προσωπικών αναγκών και προτιμήσεων
Η συναισθηματική ανάπτυξη κατά την παιδική ηλικία θέτει τα θεμέλια για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, πώς σχετιζόμαστε και πώς βιώνουμε την αγάπη. Αυτοί είναι και οι βασικοί τομείς που πλήττονται από τα παιδικά τραύματα.
Η διαδικασία θεραπείας του εσωτερικού μας παιδιού είναι ένα γλυκόπικρο ταξίδι. Είναι δύσκολο να ερχόμαστε αντιμέτωποι με όλα εκείνα που μας πλήγωσαν σε τρυφερή ηλικία και να βλέπουμε ότι για αυτά, τις περισσότερες φορές, υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι μας οι γονείς. Έτσι, λοιπόν, το πρώτο βήμα για τη θεραπεία είναι η συγχώρεση, τόσο των γονιών μας, όσο και του εαυτού μας, που παραμέλησε το παιδικό του κομμάτι,
Το πληγωμένο εσωτερικό μας παιδί δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από την αποδοχή και τη συμπόνια μας. Αφού το αναγνωρίσουμε και δούμε τις πληγές που παραμένουν ανοιχτές, δεν έχουμε παρά να επανασυνδεθούμε μαζί του, να το αγκαλιάσουμε και να του δώσουμε όσα θα θέλαμε να του έχουν δώσει οι γονείς μας. Να απομακρύνουμε ό,τι δεν το εξυπηρετεί πια και να καλύψουμε όλες του τις ανάγκες. Με λίγα λόγια, αυτό που χρειάζεται είναι να γίνουμε εμείς οι γονείς του εαυτού μας.
Κείμενο: Αγγελική Κονιδάρη
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας M.Sc./Συνθ. Ψυχοθεραπεύτρια
►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com
*Οι απόψεις των εθελοντών αρθρογράφων είναι απολύτως προσωπικές και δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του ιδιοκτήτη.
Βιβλιογραφία
Capacchione, L. (1991). Recovery of Your Inner Child: The Highly Acclaimed Method for Liberating Your Inner Self. Simon & Schuster LTD: London.
LePera, N. (2021). How to Do the Work: Recognize Your Patterns, Heal from Your Past, and Create Your Self. Harper Wave, New York.
0 Σχόλια