Το καλοκαίρι πέρασε και σύντομα ξεκινάει η νέα σχολική χρονιά. Γενικά ο Σεπτέμβριος είναι ένας μήνας όπου μικροί και μεγάλοι πρέπει να προσαρμοστούν σε μια νέα καθημερινότητα. Οπότε με την έναρξη του σχολικού έτους έρχεται και η λήξη της ανεμελιάς. Πολλοί βέβαια είναι οι γονείς που έχουν τις ανησυχίες τους κυρίως με τα παιδιά που βρίσκονται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.
Από το ξεκίνημα λοιπόν της σχολικής χρονιάς αλλά και κατά την διάρκεια, ένα παιδί μικρής ηλικίας θα βιώσει αρκετές δυσκολίες στο σχολείο γιατί αντιπροσωπεύει μια από τις σημαντικότερες αλλαγές στην καθημερινότητα του. Θα υπάρχει το πρωινό ξύπνημα, μια τσάντα γεμάτη με σχολικά βιβλία, πολλές ώρες στο θρανίο, αρκετή ύλη για διάβασμα στο σπίτι αλλά και στο σχολείο, προσαρμογή σε νέο περιβάλλον και σε κανόνες συμπεριφοράς. Τουλάχιστον τους πρώτους μήνες, θα υπάρξουν αλλαγές στις οποίες αργά ή γρήγορα θα δεχτούν και σιγά σιγά θα προσαρμοστούν. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, θα δημιουργήσουν φιλίες και θα ασχοληθούν με διάφορες δραστηριότητες. Οι μεγαλύτεροι μαθητές είναι αρκετά εξοικειωμένοι και γνωρίζουν λίγο πολύ τι έχουν να αντιμετωπίσουν στο σχολείο (Καλαντζή-Azizi & Ζαφειροπούλου, 2005).
Ποιες είναι λοιπόν αυτές οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μικρότερης ηλικίας; Με ποιον τρόπο θα μπορούσαν οι γονείς να τα βοηθήσουν; Η απροθυμία είναι το συχνότερο πρόβλημα. Ορισμένες μητέρες, μου μεταφέρουν πως το διάβασμα με το παιδί τους στο σπίτι είναι ένας εφιάλτης καθώς τα ίδια τα παιδιά εκδηλώνουν μια αρνητικότητα απέναντι στα μαθήματα τους. Σύμφωνα με έρευνες, ένα ποσοστό παιδιών μικρής ηλικίας (π.χ Α’ Δημοτικού), εκδηλώνουν απροθυμία στο να πάνε σχολείο. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι αλλάζει η καθημερινή τους ρουτίνα, μπαίνουν στον κόσμο των γραμμάτων και της μελέτης. Πολλές φορές τα παιδιά δεν αισθάνονται έτοιμα σε ένα τέτοιο ξεκίνημα με αποτέλεσμα να αισθάνονται φόβο και εκδηλώνουν μια αρνητικότητα (Χουρδάκη 2000). Ορισμένες συμβουλές για να μπορέσετε να βοηθήσετε το παιδί σας στο διάβασμα αλλά και στο να προσαρμοστεί στο σχολείο είναι οι εξής:
- Αρχικά, θα μπορούσατε να μιλήσετε με τους δασκάλους του παιδιού σας. Οι ίδιοι γνωρίζουν και έχουν σχηματίσει μια εικόνα για το πώς συμπεριφέρεται στους συμμαθητές του αλλά και στους δασκάλους του. Όπως επίσης για το αν του συμβαίνει κάτι μέσα στο χώρο του σχολείου (π.χ εκφοβισμός).
Ορισμένα παιδάκια αργούν κάπως να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες αλλά και στο σχολικό περιβάλλον με αποτέλεσμα να νιώθουν φόβο, απόρριψη ή και γελοιοποίηση από τους συμμαθητές τους αλλά και από τους δασκάλους τους. Αυτοί είναι κάποιοι βασικοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί απροθυμία για το σχολείο και το διάβασμα αλλά και έλλειψη συγκέντρωσης ή προσοχής. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα παιδιά αισθάνονται παγιδευμένα και δεν μπορούν να εκφράσουν τι αισθάνονται αλλά και τι περνάνε. Βρίσκονται σε μια σύγχυση και αδυνατούν να εξηγήσουν τις ανησυχίες τους και τους προβληματισμούς τους. Αυτό πολλές φορές επιφέρει στα παιδιά ανεπιθύμητες συμπεριφορές απέναντι στους γονείς αλλά και σε τρίτους (Walsh & Galassi 2002).
- Πολλές φορές τα παιδιά εκδηλώνουν απροθυμία στην μελέτη του σπιτιού (αρνούνται να διαβάσουν μόνα τους) με αποτέλεσμα να θέλουν να τραβήξουν την προσοχή των μεγάλων. Αυτό μπορεί να δηλώνει πως νιώθουν έλλειψη προσοχής και στοργής. Κάτι το όποιο είναι πολύ σημαντικό και χρειάζεται προσοχή. Εάν σαν γονείς, έχετε παρατηρήσει κάτι τέτοιο καλό θα ήταν να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό (και εφόσον έχετε την οικονομική δυνατότητα) ώστε να προλάβετε ψυχολογικά τραύματα και ψυχοσωματικές ασθένειες.
- Πολλοί γονείς εργάζονται και ορισμένες φορές δεν μπορούν να αφιερώσουν πολύ χρόνο στα παιδιά τους. Αυτό όμως μερικές φορές επιφέρει αρνητικές συμπεριφορές από την πλευρά των παιδιών. Αναθεωρήστε το πρόγραμμα σας και δώστε παραπάνω προσοχή στις ανάγκες του παιδιού σας.
Γενικότερα:
· Βοηθήστε το παιδί σας στην μελέτη ακόμα και αν νομίζετε ότι του είναι εύκολο να διαβάσει κάτι. Σταθείτε δίπλα του και δώστε του ενθάρρυνση.
· Δείτε την μελέτη στο σπίτι σαν ένα παιχνίδι ερωτήσεων που για κάθε σωστή απάντηση θα κερδίζει κάτι όπως για παράδειγμα μια καραμέλα ή ένα αυτοκόλλητο ή μια βόλτα στο πάρκο για παιχνίδι.
· Τα παιδιά στην Α΄ Δημοτικού, μαθαίνουν να γράφουν αλλά και να διαβάζουν τα γράμματα και τους αριθμούς. Ξεκινήστε με προγραφικές ασκήσεις για εξάσκηση στην αρχή και ύστερα συνεχίστε χωρίς αυτές.
· Κάντε το διάβασμα πολύχρωμο. Σχεδιάστε τα γράμματα και από δίπλα ζωγραφίστε ένα ζωάκι για περισσότερη κατανόηση και διασκέδαση.
· Ξεκινήστε με μικρά βήματα τη φορά. Δείξτε του ευκολονόητους τρόπους για το πώς να διαβάζει. Όταν δείτε ότι μπορεί να συνεχίσει μόνο του αποσυρθείτε προσωρινά, δώστε του αυτονομία και ενημερώστε το παιδί σας ότι θα ελέγξετε μαζί τις ασκήσεις του στο τέλος.
· Δώστε παραδείγματα στο παιδί σας για ασκήσεις που δεν καταλαβαίνει και δεν κατανοεί. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν δυσκολίες και τα παραδείγματα θα το βοηθήσουν να κατανοήσει καλύτερα κάποια πράγματα.
· Ρωτήστε την δασκάλα του για τον τρόπο διδασκαλίας της. Πολλές φορές τα παιδιά παθαίνουν μια σύγχυση με την μελέτη στο σπίτι διότι αλλιώς τα λέει η δασκάλα στο σπίτι αλλιώς του τα μαθαίνει η μαμά και ο μπαμπάς.
· Κοιτάξτε λίγο πολύ να κρατάτε τον ίδιο τρόπο διαβάσματος με αυτόν του σχολείου. Εάν υπάρχουν έντονες δυσκολίες ξεκινήστε με απλές και όχι πολυσύνθετες ασκήσεις.
· Δώστε μικρά διαλείμματα στο παιδί σας όταν βλέπετε ότι έχει κουραστεί.
· Εάν βλέπετε πως το παιδί σας αποσπάται από διάφορα αντικείμενα στο δωμάτιο τότε δοκιμάστε να παίξετε το παιχνίδι της χρονομέτρησης και της επιβράβευσης για να μη χρονοτριβεί. Πολλές μανούλες μου λένε ότι εκεί που κάθονται και διαβάζουν ξεκινάνε οι ερωτήσεις και οι συζητήσεις: μαμά πότε θα πάμε στην παιδική χαρά; Ο Γιώργος στο σχολείο έκανε μια αταξία και η κυρία τον μάλωσε κλπ..
· Επιλέξτε ένα ήσυχο μέρος στο σπίτι για μελέτη που να μην υπάρχουν παιχνίδια τριγύρω ή διάφορα αντικείμενα που αποσπούν την προσοχή του. Η συγκέντρωση είναι το παν για να μπορεί το παιδί να ανταπεξέλθει, να μην σπαταλάει πολλές ώρες στο διάβασμα αλλά και να κατανοεί όσα μαθαίνει.
· Από κάποια στιγμή και μετά καλό θα ήταν να αποσυρθείτε από τη διαδικασία του διαβάσματος και να βοηθάτε μόνο όταν το χρειαστεί το παιδί ή όταν θέλετε να ελέγξετε τι έχει κάνει μέχρι τώρα. Έτσι βοηθάτε το παιδί να είναι υπεύθυνο με το διάβασμα του.
· Πολλές φορές οι γονείς χάνουν τον έλεγχο και παρασύρονται από τον θυμό με αποτέλεσμα να φωνάζουν και να τρομάζουν το παιδί. Καλό θα ήταν να ελέγχετε τέτοιου είδους συμπεριφορές γιατί δεν έχουν καλό αποτέλεσμα. Τα υποτιμητικά λόγια δεν βοηθάνε στην εξέλιξη του παιδιού αντιθέτως μπλοκάρουν την αυτοπεποίθηση τους.
· Να έχετε υπομονή και να δίνεται ευκαιρίες στο παιδί σας σε περίπτωση που δεν καταλαβαίνει κάτι με την πρώτη φορά.
· Εάν παρατηρήσετε μαθησιακές δυσκολίες ή ότι το παιδί σας δυσκολεύεται να αντιληφθεί βασικές και απλές έννοιες, καλό θα ήταν να ζητήσετε την βοήθεια κάποιου ειδικού που θα μπορεί να αξιολογήσει τις δυνατότητες του παιδιού σας με κάποια test νοημοσύνης. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να βοηθήσετε το παιδί σας παραπάνω αλλά και να προλάβετε δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσει το παιδί σας μεγαλώνοντας.
· Ο πανικός είναι περιττός, να έχετε καλή διάθεση απέναντι στο παιδί σας και υπομονή όπως επίσης να του δείχνετε καθημερινά την αγάπη σας (Χουρδάκη 2000)
· Τέλος, επιβραβεύστε το παιδί σας για την προσπάθεια που κάνει αλλά και για τα όσα καταφέρνει και κατακτάει στο διάβασμα.
Πηγές:
Baker, J. A., Bridger, R., Terry, T., & Winsor, A. (1997).
Schools as caring communities: A relational
approach to school reform. School Psychology
Review, 26(4), 586-602
Καλαντζή-Azizi, Α. & Ζαφειροπούλου, Μ. (2011). Προσαρμογή στο σχολείο. Αθήνα: Πεδίο.
Hatzichristou, C., Lykitsakou, K., Lampropoulou, A., &
Dimitropoulou, P. (2010). Promoting the well-being
of school communities: A systemic approach. In B.
Doll, W. Pfohl, & J. Yoon (Eds), Handbook of youth
prevention science (pp. 255-274). New York:
Routledge.
Hatzichristou, C., Polychroni, F., & Georgouleas, G.
(2007). School psychology in Greece. In S. R.
Jimerson, T. D. Oakland, & P. T. Farrell (Eds), The
handbook of international school psychology (pp.
135-146). CA: Sage.
Haynes, N., M., & Comer, J., P. (1996). Integrating
schools, families, and communities through
successful school reform: The school development
program. School Psychology Review, 25 (4), 501-
506.
Walsh, M. E., & Galassi, J. P. (2002). An introduction: Counseling psychologists and schools.
The Counseling Psychologist, 30(5), 675-681.
Χουρδάκη, Μ. (2000). Οικογενειακή ψυχολογία. Αθήνα: Leader Books.
Ελευθερία Μπουρδούβαλη
Ψυχολόγος, MSc στη Συμβουλευτική Ψυχολογία
►Βρείτε μας στο Facebook: shorturl.at/aknuQ
►Βρείτε μας στο Instagram: shorturl.at/vC079
►Βρείτε μας στο Linkedin: shorturl.at/isY08
►Επικοινωνήστε μαζί μας στο inmedhealth.gr@gmail.com
*Οι απόψεις των εθελοντών αρθρογράφων είναι απολύτως προσωπικές και δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του ιδιοκτήτη.
0 Σχόλια